Uczulenie na nikiel

Nikiel jest jedną z wielu substancji, która może wywołać uczulenie u człowieka. Alergie na ten pierwiastek zdarzają się dość często, ponieważ jest on szeroko rozpowszechniony w przyrodzie i liczba zachorowań wzrasta, przy czym częściej problem ten dotyczy kobiet.

Znajduje się on w wodzie, w powietrzu, a także w glebie i wnika do naszego organizmu przez skórę, drogi oddechowe oraz przewód pokarmowy. Biżuteria stanowi jedno z najczęstszych źródeł kontaktu z niklem. Alergię mogą wywołać również: guziki, naczynia kuchenne (sztućce i garnki), oprawki okularów, sprzączki pasków a także telefony komórkowe.  Alergia na nikiel może objawiać się w formie kontaktowego zapalenia skóry. Może jednak również przyczynić się do powstania astmy oskrzelowej i nieżytu nosa.

Kto jest najbardziej narażony?

Do czynników zwiększonego ryzyka zachorowania należą: płeć żeńska, ekspozycja zawodowa, a także atopia, czy też wczesna ekspozycja na ten pierwiastek (np. noszenie kolczyków we wczesnym okresie życia). Nie jest jednak do końca jasne, jakie są mechanizmy łączące alergię na nikiel z występowaniem atopii.  Niektóre badania pokazują, że wahania hormonalne u kobiet, zachodzące w trakcie cyklu miesiączkowego, mogą powodować nasilenie lub zmniejszenie (w fazie pęcherzykowej cyklu) objawów alergii kontaktowej. Podejrzewa się również, że rolę w powstawaniu alergii na nikiel odgrywają zaburzenia w gospodarce żelazem w organizmie.

Jak zdiagnozować?

Metody diagnostyczne, które są stosowane, to między innymi wywiad z pacjentem oraz naskórkowe testy płatkowe NTP. W celu wykrycia uczulenia stosowany jest 5 % siarczan niklu, który jest aplikowany przy pomocy 3 różnych rodzajów komór. Coraz więcej jednak pojawia się wątpliwości związanych ze stosowaniem tej metody i jej czułości. Nowe badania wskazują na największą czułość techniki ELISpot.

Dieta a nikiel

Dieta odgrywa dużą rolę w przypadku alergii na nikiel. Nie jest możliwe, aby wyeliminować z jadłospisu ten pierwiastek całkowicie, można jednak znacząco zmniejszyć jego podaż. Wchłanialność niklu z diety kształtuje się na poziomie 1-10 %. Jego zawartość w diecie ma powiązanie m.in. ze stosowaniem pestycydów i nawozów, a także z zanieczyszczeniem środowiska. Większa ilość niklu znajduje się w tkankach roślinnych, niż zwierzęcych. Do pokarmów szczególnie zasobnych w ten pierwiastek należą: owies, kukurydza, soja i sfermentowane produkty sojowe, orzeszki ziemne, wiśnie, orzechy, warzywa konserwowe, soki owocowe, kawa, herbata, kakao, wino, piwo, margaryna. Z produktów zwierzęcych: śledź, tuńczyk, sardynka, makrela; w mniejszych ilościach podroby i skorupiaki. Mniejszą ilość tego pierwiastka zawierają niektóre warzywa i owoce, np. gruszka, banan, rabarbar, brzoskwinia, pomidor, kalarepa, warzywa strączkowe (fasola, bób, soczewica, groch), szpinak, kapusta, grzyby. Układając jadłospis dla osoby cierpiącej na alergię na nikiel, należy powyższe pokarmy wyeliminować lub znacznie ograniczyć (jeżeli zawartość niklu jest w nich niższa), aby ekspozycja na ten pierwiastek była jak najniższa.

Źródła:

1. „Mechanizmy alergii na nikiel” Ewa Czarnobilska, Krystyna Obtułowicz, Katarzyna Wsołek, Justyna Piętowska, Radosław Śpiewak. Przegląd Lekarski 2007/64/7-8
2. „Nadwrażliwość na nikiel” Milena Wojciechowska, Joanna Kołodziejczyk, Jacek Gocki, Zbigniew Bartuzi. Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, SPZOZ im. dr. J. Biziela. Szkolenie podyplomowe.

Uwaga: ważne informacje, przeczytaj zanim zastosujesz lub skopiujesz.